Mons. Prof. PhDr. Tomáš Halík ThDr.
Urodzony 1.6.1948 w Pradze, syn historyka literatury, wydawcy dzieł braci Čapków, PhDr. Miroslava Halíka.
W latach 1966-71 studiował socjologię i filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola (uczeń prof. Patočki), tytuł doktora filozofii uzyskał w 1972 r.; jesienią 1968 ukończył trymestr socjologii i filozofii religii na University of Wales w Bangorze (Wielka Brytania). W roku 1984 zyskał uprawnienia z psychologii klinicznej. Teologię studiował tajnie w Pradze (uczeń J. Zvĕřiny), a po roku 1989 podyplomowo (ze specjalizacją religioznawczą) na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, gdzie w r. 1992 uzyskał akademicki stopień licencjacki. Jesienią 1992 habilitował się w zakresie socjologii - na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Karola w Pradze; oraz teologii – na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu (dr hab. teologii). W roku 1997 został mianowany profesorem Uniwersytetu Karola w dziedzinie socjologii.
W latach 1972-1989 pracował w różnych zawodach cywilnych (zakładowy socjolog Chemoprojektu Praga 1972-75, psycholog w katedrze psychologii pracy Instytutu Ministerstwa Przemysłu 1975-84, psychoterapeuta alkoholików i narkomanów w Klinice Antyalkoholowej ....... Uniwersytetu Karola 1984-1990). Jako jeden z pierwszych zajmował się wpajaniem zasad psychologii społecznej, sensytywności i komunikacji społecznej w zarządzaniu i kierowaniu ludźmi; prowadził też w Instytucie Dokształcania Lekarzy i Farmaceutów wykłady dla lekarzy i studentów medycyny na temat komunikacji między lekarzem a pacjentem oraz filozoficznych, etycznych i psychologicznych aspektów medycyny i psychoterapii, publikował również specjalistyczne artykuły z tej dziedziny.
W okresie Praskiej Wiosny działał w opozycyjnym ruchu studenckim jako członek Akademickiej Rady Studentów Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola i uczestniczył w ekumenicznym ruchu chrześcijan (należał do członków-założycieli Ekumenicznego Ruchu Inteligencji i Studentów oraz Dzieła Odnowy Soborowej, organizacji zakazanych po sierpniu 1968). Po czystkach politycznych na początku lat siedemdziesiątych władze komunistyczne wydały mu zakaz pracy na wyższych uczelniach oraz wyjazdu na Zachód, był ewidencjonowany i przesłuchiwany jako wróg ustroju. Nie jest i nigdy nie był członkiem żadnej partii politycznej.
21 października 1978 został tajnie wyświęcony w Erfurcie (NRD) przez tamtejszego biskupa Aufderbecka na księdza katolickiego. Do r. 1989 działał w strukturach tzw. kościoła podziemnego, w latach 80. należał do najbliższych współpracowników kardynała Tomáška, był inicjatorem ekumenicznego programu duszpasterskiego „Dziesięciolecie Odnowy Duchowej Narodu”. Brał czynny udział w seminariach organizowanych w mieszkaniach prywatnych, zwłaszcza u Radima Palouša oraz Ivana Havla i Václava Havla, był członkiem praskiej grupy filozofów „Akademia”, publikował w samizdacie, uczestniczył w wydawaniu nielegalnych książek i czasopism filozoficznych i teologicznych.
Od 1.02. 1990 roku do dziś pracuje w kościele uniwersyteckim Najświętszego Salwatora w Pradze ( obecnie Akademicka Parafia Pragi ). W tym kościele przygotował do chrztu i bierzmowania oraz ochrzcił około 1000 osób dorosłych, przed wszystkim studentów. W duszpasterstwie akademickim w Pradze ukierunkowuje pracę na sprawy pomocy socjalnej i kulturowej aktywności młodego pokolenia, wychowanie do tolerancji, i obywatelskiej odpowiedzialności chrześcijan ( przygotowanie do małżeństwa i życia rodzinnego, spotkania z przedstawicielami Romów i innych mniejszości etnicznych, kulturowych i religijnych w czechach, itp. ). Parafia Akademicka stała się znaczącym centrum dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego, oraz dialogu świata wiary ze światem sztuki i nauki.
Po śmierci Josefa Zvěřiny został 8.12. 1990 prezydentem Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej i w latach nastepnych ponownie wybierany był na tę funkcję. W tym właśnie czasie działalność CzACh rozszerzyła się na ponad 70 miast Republiki Czeskiej, zorganizowano setki wykładów, konferencji krajowych i zagranicznych, seminariów i kolokwiów, rozwinęła się działalność badawczo-edytorska, nawiązano współpracę naukową z wieloma krajowymi i zagranicznymi instytucjami akademickimi i kościelnymi.
W latach 1990-93 był zastepcą sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Czechosłowacji i asystentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Karola na kierunku psychologii i socjologii. W r. 1990 współuczestniczył w Watykanie w przygotowaniach do pierwszej wizyty papieża w Czechach i w tym samym roku został mianowany przez Jana Pawła II konsultorem Papieskiej Rady do Dialogu z Niewierzącymi na okres dwóch lat.
Od r. 1993 wykłada w Instytucie Filozofii i Religioznawstwa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, a obecnie jest przewodniczącym Rady Religioznawstwa, kierunku, do reaktywowania którego na Uniwersytecie Karola walnie się przyczynił. Koncentruje się zwłaszcza na filozofii, psychologii i socjologii religii, historii mistyki, relacjach między religią a kulturą oraz roli religii w nowoczesnym społeczeństwie. Bierze udział w procesie kształcenia naukowego na studiach podyplomowych, w przewodach doktorskich i habilitacyjnych, także na innych uczelniach. Był inicjatorem międzynarodowego projektu badawczego Aufbruch, poświęconego religioznawstwu i roli Kościoła w społeczeństwach postkomunistycznych, uczestniczył też w pracach nad kilkom innymi krajowymi i międzynarodowymi programami naukowo-badawczymi. W latach 1991-93 ukończył praktyczny kurs zarządzania organizacjami, kierowania ludźmi oraz komunikacji medialnej w Austrii, Niemczech i Izraelu. W styczniu 2002 wziął udział w wyprawie na Antarktydę.
Opublikował przeszło 300 prac – książek, podręczników, artykułów popularnych i naukowych w kraju i za granicą.
Jego książki teologicznych esejów zostały przetłumaczona na 11 języków, w tym na chiński, turecki. Były wydane w znanych światowych wydawnictwach i otrzymały wiele międzynarodowych nagród. Książka Patience with God ( po polsku Cierpliwość wobec Boga ) otrzymała nagrodę za najlepsza książkę teologiczną Europy 2009-2010, przyznaną przez Europejskie Stowarzyszenie Teologii Katolickiej. Książki jego były nagrodzone jako Książka Miesiąca w USA i kilkakrotnie w Niemczech. Teologiczne i filozoficzne znaczenie jego prac stało się przedmiotem napisania kilkunastu prac licencjackich, magisterskich i doktorskich w kraju i zagranica.
Jest członkiem krajowych i zagranicznych rad redakcyjnych czasopism naukowych oraz szeregu gremiów i towarzystw naukowych – np. Szwajcarskiego Towarzystwa Psychoterapeutycznego, Daseinsalytische Gesellchaft, Europejskiego Stowarzyszenia Teologii Katolickiej, Towarzystwa Nauki i Sztuki z siedzibą w Waszyngtonie, Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Religii, został mianowany dożywotnim członkiem Gőrres Gesellschaft w Niemczech, honorowym członkiem Stowarzyszenia Prawa Kościelnego itp. Od r. 1994 jest członkiem Rady Naukowej Uniwersytetu Františka Palackiego w Ołomuńcu, a od r. 1992 Naukowej Rady Centrum Studiów Teoretycznych Uniwersytetu Karola. W r. 1998 został wybrany, a następnie uroczyście mianowany członkiem Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.
Po r. 1989 wykładał gościnnie na wielu uniwersytetach i międzynarodowych konferencjach naukowych w Europie ( w Rzymie, Paryżu, Londynie, Cambridge, Wiedniu, Monachium, Berlinie, Osnabruck, Salzburgu, Grazu, Leuven, San Sebastian, Warszawie, Krakowie, Lublinie, Lublanie, Lwowie, na dziewięciu uniwersytetach w USA, w Indiach ( Madras, Bombaj ) w Chińskiej Republice na Tajwanie, w Ameryce Łacińskiej ( Chile, Argentyna ), w Kanadzie, Australii, w Republice Południowej Afryki. W letnim trymestrze 1999 roku wykładał jako wizytujący profesor w katedrze Międzynarodowych Studiów politycznych uniwersytetu w Pittsburgu, w wiosennym semestrze roku 2000 na Nowojorskich Uniwersytecie w Pradze. W jesiennym trymestrze 2001 roku wykładał jako wizytujący profesor na Uniwersytecie w Oxfordzie. A w roku 2003 na Uniwersytecie w Cambrige. W 2001 roku wygłosił doroczny wykład January lecture w Calvin College w Michigen. W roku 2005 doroczny wykład Von Huegel – Lecture w Uniercity of Combidge, a w roku 2009 the annual lecture w Uniwersytecie Harwardzkim, a w 2013 doroczny wykład w Uniwersytecie w Leuven. W swoich naukowych i uniwersyteckich podróżach odwiedził wszystkie kontynety, w styczniu 2002 roku uczestniczył w ekspedycji na Antarktyde ( badania przeżycia człowieka w warunkach ekstremalnie psychicznych i obciążeń fizycznych ).
Od połowy lat 90. angażuje się na skalę międzynarodową w inicjatywy na rzecz dialogu i porozumienia między religiami a kulturami; uczestniczył w rozmowach z intelektualistami żydowskimi w Izraelu i USA, z hinduistami w Indiach i Wielkiej Brytanii, z buddystami w Nepalu, Japonii i Tajlandii, z muzułmanami w Egipcie (na uniwersytecie w Al Azhar w Kairze), Jordanii , Wielkiej Brytanii itp. Jest członkiem międzyanrodowego komitetu organizacyjnego Forum 2000, gdzie odpowiada głównie za dialog międzyreligijny w Czechach przy Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej. Był jednym ze społecznych doradców prezydenta republiki, Václava Havla.
Po r. 1989 aktywnie uczestniczy w życiu publicznym, zabiera głos w mediach i angażuje się w inicjatywy obywatelskie. Występuje na forum publicznym przeciwko nietolerancji rasowej, narodowej, religijnej i politycznej, przeciwko przemocy, angażuje się na rzecz czesko-niemieckiego pojednania i ekumenicznego zbliżenia różnych Kościołów, wypowiada się w sprawach etyki politycznej i gospodarczej. Systematycznie organizuje na czeskiej i morawskiej prowincji wykłady i spotkania z mieszkańcami na różne tematy, zwłaszcza z dziedziny etyki.
Kilkakrotnie występował jako ekspert w Parlamencie Europejskim w Brukseli i w radzie Europy w Strasburku. W roku 2006 został mianowany jako członek „Rady mędrców” przy Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej ( COMECE ) w Brukseli. Od roku 2012 jest członkiem międzynarodowego doradczego zespołu OBSE ( Organizacji Bezpieczeństwa i współpracy w Europie ). Papież Jan Paweł II mianował go doradcą Papieskiej rady do spraw dialogu z niewierzącymi ( 1990 ), Benedykt XVI honorowym papieskim prałatem, Otrzymał kilka nagród literackich w kraju i zagranicą, m.in.: Nagrodę Kardynała Koniga ( 2003 ), Nagrodę Romano Guardiniego „ za znaczące zasługi w interpretacji naszych czasów „ ( 2010 ), nagrodę za najlepsza książkę teologiczna Europy ( 2011 ) Krzyż Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej ( 2012 ).